Życie w mieście niewątpliwie ma swoje plusy, ale wiąże się także z negatywnymi dla zdrowia aspektami. Większość z nas pracuje w zamkniętym budynku, na ograniczonej przestrzeni. Znaczną część tygodnia spędzamy w biurze lub domu. Mamy niewiele ruchu, słabo się odżywiamy, a powietrze, którym oddychamy pozostawia wiele do życzenia. Pierwszym i najłatwiejszym, co możemy zrobić, to zadbać o jakość powietrza w otoczeniu, w którym spędzamy najwięcej czasu. Skuteczną, łatwą i jednocześnie przynoszącą ogromną satysfakcję metodą jest wprowadzenie do pomieszczeń nieco zieleni. Rośliny doniczkowe wytwarzają niezbędny nam tlen, a także posiadają zdolność oczyszczania powietrza z pyłów, dwutlenku węgla i innych szkodliwych substancji chemicznych. Ponadto sugeruje się, że w związku z wrodzoną u ludzi biofilią (dążeniem do przebywania wśród natury i czerpaniem z tego satysfakcji), obecność roślin wpływa pozytywnie na efektywność w pracy (szybkość reakcji wzrasta średnio o 12%) i dobre samopoczucie w miejscu odpoczynku.
Co dokładnie zawdzięczamy roślinom?
Badania wykazały, że pracownicy, którzy przebywają w środowisku wzbogaconym o rośliny doniczkowe, dużo rzadziej udają się na zwolnienie lekarskie, a pacjenci szpitali odczuwają obniżony stres. Wynika to głównie z pozytywnego oddziaływania obecności elementów natury na świadome i podświadome stany emocjonalne ludzi, jednak nie da się wykluczyć również faktycznej poprawy ich stanu zdrowotnego. Wykazano, że obecność roślin łagodzi przemęczenie w biurach, niweluje rozwijanie się chorób w szkołach, a nawet zmniejsza dolegliwości zdrowotne, takie jak np. kaszel.
Do pewnego stopnia, niezaprzeczalnie rośliny poprawiają fizyczną i chemiczną jakość powietrza. Przede wszystkim, duża część z nich posiada zdolność sekwestracji (pochłaniania) groźnych zanieczyszczeń, głównie lotnych związków organicznych. Przykładem takiej substancji jest benzen (obecny w wielu produktach biurowych), który jak stwierdzono, stanowi około 40% ryzyka zachorowania na raka związanego ze środowiskami wewnątrz budynków. Bardzo kancerogenne są także styren i formaldehyd, który powoduje też podrażnienia błon śluzowych oczu, nosa i gardła. Na działanie tych substancji codziennie wystawieni są pracownicy biurowi, którzy w następstwie często cierpią na tzw. Syndrom Chorego Budynku (z ang. Sick Building Syndrome). Na szczęście takie efekty słabej cyrkulacji powietrza i jego zanieczyszczenia można w naturalny sposób zniwelować poprzez sadzenie odpowiednich gatunków roślin doniczkowych.
Które rośliny doniczkowe najskuteczniej oczyszczają powietrze?
Takich roślin jest wiele: różnią się między sobą przede wszystkim funkcjonalnością, ale też wymaganiami i walorami estetycznymi. Najbardziej popularnymi roślinami doniczkowymi, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza, są m.in:
- Zielistka Sternberga (Chlorophytum comosum) – detoksykuje z powietrza szkodliwy formaldehyd;
- Nefrolepis wyniosły (Nephrolepis exaltata Schott) – również redukuje poziom formaldehydu, już 2 rośliny są w stanie
usunąć go całkowicie z powierzchni 9 m2 w pomieszczeniu o wysokości 2,5 m; - Daktylowiec niski (Phoenix roebelenii) – najbardziej skuteczny w walce z wysoką zawartością ksylenów, czyli pochodnych benzenu;
- Rapis wyniosły (Rhapis excelesa) – pomaga usuwać z powietrza toksyczny i nieprzyjemny w zapachu amoniaku;
- Gerbera Jamesona (Gerbera jamesonii) – redukuje z powietrza m.in. zanieczyszczenie trichloroetylenem;
- Chryzantema wielokwiatowa (Chrysanthemum morifolium) – absolutny numer 1 w oczyszczaniu powietrza, zwalcza jednocześnie amoniak, ksylen, formaldehyd i benzen.
Według badań przeprowadzonych na zlecenie NASA, lista roślin mających pozytywny wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy, nie kończy się na tych kilku gatunkach. Bardzo pomocne w niwelowaniu zanieczyszczeń są także: Nefrolepsis (Nephrolepsis obliterata), Chinese evergreen (Aglaonema modestum), Chamedora wytworna (Chamaedorea seifriziii), Figowiec benjamina (Ficus benjamina), Epipremnum złociste (Epipremnum aureum), Anturium Andrego (Anthurium andraeanum), Liriope spicata (Liriope spicata), Dracena wonna (Dracaena fragrans), Bluszcz pospolity (Hedera helix), Sansewieria gwinejska (Sansevieria trifasciata), Dracena obrzeżona (Dracena marginata) itd.
Wykorzystanie tych roślin jako środka do oczyszczania powietrza, to przykład fitoremediacji. Poprzez dobór odpowiednich gatunków roślin, na własną rękę możemy znacząco poprawić jakość powietrza w domu i miejscu pracy. Warto wiedzieć, że aby system taki był wydajny, należy przeznaczyć minimum jedną roślinę na ok. 9m2 (im więcej, tym oczywiście lepiej). Nie jest to jednak dużo biorąc pod uwagę korzyści, jakie zazielenienie może przynieść dla zdrowia i samopoczucia.
Źródła
- Grinde B., Patil G. G., 2009: Biophilia: Does Visual Contact with Nature Impact on Health and Well-Being? International Journal of Environmental Research and Public Health, 9, 2332-2343.
Lohr V. I., Pearson-Mims C. H., Goodwin G. K., 1996: Interior Plants May Improve Worker - Productivity and Reduce Stress in a Windowless Environment. Journal of Environmental Horticulture,14, 2, 97-100.
- Smith A., Pitt M., 2009: Sustainable workplaces: improving staff health and well‐being using plants. Journal of Corporate Real Estate, 11, 1, 52-63.
- Wolverton B. C, Wolverton J. D., 1993: Plants and soil microorganisms: removal of formaldehyde, xylene, and ammonia from the indoor environment. Journal of the Mississippi Academy of Sciences, 38, 2, 11–15.
- https://www.lovethegarden.com/community/fun-facts/nasa-guide-air-filtering-houseplants (treść i fotografia)
